Op een zeker moment wordt duidelijk dat je partner ADD heeft. Onverbeterlijk AnDDers is. Ergens wist je het altijd al wel, maar toen vond je die dromerigheid en verstrooidheid nog wel charmant. Nu krijg je er steeds meer moeite mee.
Hoe ga je daarmee om? Hoe maak je, dat zowel je relatie met je partner als die met jezelf zich desondanks – of juist dankzij – blijft verdiepen? Zonder te proberen de ander te veranderen, te verbeteren of te compenseren.
Een moeilijke opgave, maar het proberen waard, omdat je van elkaar houdt.
Onderstaand bekijken we ADD-relatieproblematiek vanuit het oogpunt van de niet-ADD partner.
Geïnteresseerd in hoe hij bij de AnDD-er zelf is? Lees dan ADD en de Liefde – op gespannen voet?
Voorbij de typische insteek
Een duurzame relatie met een ADD-er heet een uitdaging te zijn. Er wordt het een en ander van je verwacht als liefhebbende partner. De gangbare insteek voor wat betreft begeleiding van partners van mensen met ADD is dan ook het geven van advies over hoe je met je partner om moet gaan. Op gedragsniveau dus, waarbij de ADD-er als min of meer problematisch in het middelpunt staat.
Om maar wat te noemen: vermijden om je partner te bemoederen/bevaderen en verantwoordelijkheden over te nemen, structuur geven, overprikkeling (druk uitoefenen) en ondermijning van het (vaak beschadigde of gevoelige) zelfvertrouwen voorkomen.
Nu even jou centraal
In dit artikel neem ik een andere insteek. Eén die jou, als geliefde en mens, centraal stelt. Wat roepen ADD-gerelateerde eigenschappen en gedragingen van je partner bij jou op? Waar loop je tegenaan? Hoe voel jij je daaronder? En hoe kan je dat gegeven omzetten in kansen op persoonlijke en spirituele groei? Groei die uiteindelijk ook ten goede komt aan de kwaliteit, de verdieping van je relatie? En aan je partner zelf? Zelfs als uiteindelijk die relatie in zijn huidige vorm onhoudbaar kan blijken.
Daarvoor nemen we eerst een stapje terug, gaan we het hebben over relaties in algemene zin. We doen dat vanuit de gedachte dat je door langdurig met iemand een liefdesrelatie te hebben bijna onvermijdelijk – linksom of rechtsom – tot persoonlijke en spirituele groei (en groeipijn) gedreven wordt.
Vervolgens kijken we, vanuit dat kader, dan nog eens dieper naar wat de ADD-dimensie toevoegt, betekent. Wat voor groeikansen die jou kan bieden.
De smeltkroes die ‘relatie’ heet
Om met dat bredere kader te beginnen: onlangs las ik het boek Intimacy & Desire van David Schnarch, een toonaangevende Amerikaanse relatietherapeut. In dit boek legt hij uit dat het niet te vermijden is dat er vroeg of laat problemen ontstaan op het gebied van seksualiteit en intimiteit. Als topje van de spreekwoordelijke ijsberg. Wrijvingen, frustraties en conflicten die vanzelfsprekend een veel bredere basis hebben (waar wij het over willen hebben), maar juist ook en vaak het meest pijnlijk voelbaar worden waar het op de meest intieme uitingen van liefde aankomt.
Meer over seksualiteit, een terrein waar je bij uitstek jezelf en de ander tegenkomt, lees je in mijn artikel Seksualiteit: zin en (on)lust bij ADD.
Problemen die tegelijk ook kansrijk zijn. Juist zij maken in zijn ervaring de duurzame liefdesrelatie tot een smeltkroes van menswording. Een unieke en intense context waarbinnen bij uitstek persoonlijke en spirituele groei plaats kan vinden. Juist omdat (en zolang) er in deze hogedrukketel zo’n sterk bindende kracht is die alles bijeen houdt: liefde.
Drie fasen in relatie-ontwikkeling
Schnarch onderscheidt drie fasen in de ontwikkeling van liefdesrelaties.
Eerst de lustvolle en romantische fase van verliefdheid. Een fase van instinct-gedreven verstandsverbijstering en irrationaliteit. In deze fase worden we volledig beheerst door ons reptielenbrein, in combinatie met ons beloningssysteem – het meest primitieve deel van ons emotionele centrum.
Verliefdheid brengt van alles in ons tot leven, maakt het leven intens en de ander iemand om voor door het vuur te gaan. Zonder dat we de ander echt zien zoals die is, als een afzonderlijk individu. Op de een of andere manier raken we met de ander versmolten en verliezen we tijdelijk ons zelf.
Samen zijn
Deze fase kan biologisch en psychologisch gesproken niet lang duren. By design gaat zij over in het verlangen samen te leven, te nestelen, zo mogelijk kinderen te krijgen, zorg en verantwoordelijkheid voor elkaar te voelen, etc. Eveneens een bijna wetmatig gebeuren, gedreven dit keer door wat ons zoogdierenbrein ons dicteert: het limbische systeem in onze hersenen.
De gevoelde verantwoordelijkheid maakt dat we nog steeds geneigd zijn onszelf opzij te zetten voor het gemeenschappelijke goed en nageslacht: ons huisje-boompje-beestje-kindje, het verlangen een geborgen plek op aarde te hebben. Maar ook deze fase kan niet eeuwig duren.
Zelf-wording
In zijn boek geeft hij feilloos aan dat diezelfde wetmatigheden in onze aard ons ertoe aanzetten binnen onze relatie vroeg of laat toch steeds meer onze eigen natuur en verlangens te willen herkennen. Te willen ontdekken, beleven, uitleven. Een riskante en potentieel pijnlijke, want gevoelige, onderneming. We gaan daarin namelijk onvermijdelijk ook de ander als steeds meer een afzonderlijk persoon tegenkomen, ‘onderworpen’ aan dezelfde drang.
We moeten èn willen ons dus steeds meer als persoon gaan verhouden ten opzichte van onze partner als persoon. Een persoon die noodzakelijkerwijs anders is dan wij, uniek en goeddeels onbekend. Een persoon die, net als wij, bijna gedwongen is om ook kanten van zichzelf te laten zien die eerder verborgen bleven. Teruggehouden, omdat die beschouwd werden als mogelijk afbreuk doend aan het versmolten-samen zijn.
Left-overs
Schnarch noemt deze overgang naar de volwassen langdurige relatie dan ook wel de fase van de left-overs (kliekjes). De left-overs die vaak rechtstreeks te maken hebben met die delen in onszelf die verwond zijn geraakt in onze persoonlijke geschiedenis. Door de momenten in onze wordingsgeschiedenis waarop we ons niet geliefd voelden, niet gezien, niet gerespecteerd.
Aspecten ook die ons vast houden aan ons verleden, aan het “Huis van de Ouders” in Zijnsgeoriënteerde termen. Letterlijk zelfs: wat ons negatief bindt aan onze verinnerlijkte vader of moeder en op de ander projecteren, al dan niet als tegendeel.
Het zijn left-overs en verwondingen van elkaar die als door een magisch-karmisch lot zo zijn samengebracht, dat we juist daar tegen elkaar aan schuren, elkaar pijn doen, elkaars wonden telkens overnieuw open schaven. Tot we elk aan elkaar helen, heel worden.
Mind-mapping
In dit gevoelige proces van menswording zetten we een ingebouwde vaardigheid in om die ander te ontdekken. Om ons tot die ander te verhouden. Belangrijk, omdat in deze fase ons zelfbeeld nog grotendeels bepaald wordt door wat de ander van ons denkt. We voelen ons afhankelijk van zijn bevestiging, goedkeuring, vertrouwen. In deze fase komt het er dus op aan te kunnen weten wat de ander van ons denkt – zodat we ons daarop kunnen afstemmen.
Dat vermogen noemt Schnarch ‘mind-mapping’ – het vermogen ons in te leven in de ander, te raden wat de ander denkt, hoe hij voelt, etc. Termen die hiermee verband houden zijn Theory of Mind en empathie. Het is een vermogen dat in onze genen meegeleverd is en dat we als baby al voortdurend aan het finetunen zijn.
Mind-mapping kan echter niet verhoeden dat in deze fase ons zelfbeeld danig uitgedaagd wordt. Sterker nog: het trekt ons, als we niet uitkijken, regelrecht de ramp in.
Dat geldt vooral ook voor de ADD-partner. Mind-mapping vermengd met zelftwijfel en hechtingsproblematiek kan aanleiding geven tot een neerwaartse spiraal die ook voor hem/haar lange tijd onzichtbaar kan blijven. Ik schreef daarover in mijn artikel Tweezaamheid, de vloek van ADD. Het geeft aan hoe belangrijk het is om steeds weer met elkaar in gesprek te zijn en te blijven. Allebei ervan bewust te zijn van hoe het anders van binnen kan gaan broeien. Juist bij ADD.
Sense of Self
Mind-mapping staat dan ook aanvankelijk voor een belangrijk deel ten dienste van het peilen van hoe de ander zich tot ons verhoudt, in relatie weer tot ons zelfbeeld – ons ‘sense of self’. Aanvankelijk ontleenden we ons zelfbeeld, zelfvertrouwen en geluk zoals gezegd voor een belangrijk deel aan de ander: zijn of haar bewondering en liefde voor ons. Aam wat Schnarch een ‘reflected self’ noemt – wat de partner ons als spiegel teruggeeft.
Nu de magie van de symbiotische versmelting verdwijnt zal deze emotionele afhankelijkheid en ons daarvan afgeleide zelfbeeld drijfzand blijken. Onze liefde feitelijk een verslaving aan de liefde van de ander.
Er zit nu niets anders op dan een volledig eigen gevoel van Zelf ontwikkelen. Wat Schnarch een robuust en flexibel (of beter misschien: veerkrachtig) Sense of Self noemt.
“A solid sense of self develops from confronting yourself, challenging yourself to do what’s right, and earning your own self-respect. It develops from inside you, rather than from internalizing what’s around you.” – David Schnarch (p. 47)
Op basis van een getransformeerd en vrij geworden Sense of Self zijn we (eventueel) in staat onze liefde en relatie te enten op wat ons werkelijk en op een veel dieper niveau bindt. Dat wat John Welwood in zijn mooie boek Liefde geven, liefde ontvangen beschrijft als de Grote Liefde, de Absolute Liefde. De liefde die het fundament is van alles, via welke we ons verbonden kunnen voelen met alles. Eén die ‘all-inclusive’ is, onvoorwaardelijk en open. En die zich zoals hij schrijft in de kern van onze eigen aard bevindt.
Groeien in Essentie
Een waar Sense of Self is gebaseerd op enerzijds een krachtig gevoel van eigenwaarde en zijns-kwaliteit – op Essentieel (ziels-) niveau. Het gevoel zelf, op zich, een kostbaar en uniek geschenk te zijn – aan de wereld, aan de ander. En tegelijk een weten van existentiële verbondenheid – zelf een uitdrukking te zijn van het kostbare, het Zijn, de Absolute Liefde dat alles bindt en draagt.
Dat groeiproces is een pijnlijk gebeuren. Om echt mens te worden moeten we (juíst) leren die pijn te dragen, te kunnen lijden aan het zijn van de ander en daarin tegelijk onze eigen verwondingen te erkennen en verwerken. Verwondingen die maken dat het voor ons moeilijk is open liefde te geven en te ontvangen. Die ons aardse bij elkaar zijn, ons alledaagse liefdevol samenzijn zo relatief en moeilijk kunnen maken. Omdat deze telkens weer tegen elkaar aan en open schuren. Net zo lang tot we aan onszelf en de ander helen – heel worden.
En hoe zit het dan met onze geliefde AnDDer?
Om echt in liefde èn Sense of Self te kunnen groeien moeten we dus die pijn van anders en verwond zijn kunnen onderkennen en leren dragen. Inclusief het tegen elkaar aan schuren van die verwondingen.
Dat veronderstelt ook dat we onze vaardigheid van mind-mapping, en het open en nieuwsgierig zijn naar de ander, ultiem ontwikkelen. Maar dan wel vanuit (her)verbinding met ons Zelf – die juist in relatie kàn groeien. Omdat de ander ons zo mooi kan spiegelen (nu als in confronteren met, bewust maken van onszelf). Dus: bij jezelf zijn terwijl je bij de ander bent.
Een relatie met een ADD-er is daarin niet principieel anders, maar wel ‘bijzonder’ – uitdagend.
Vanuit jouw perspectief
Laten we het verhaal nog maar eens nalopen vanuit het oogpunt van de niet-ADD partner, vanuit jouw perspectief. En vervolgens – dat is de insteek van dit artikel – ingaan op de bijzondere groeikansen die een relatie met een ADD-er jou zou kunnen bieden. Precies voor jou die door dit magisch-karmische lot dat Absolute Liefde heet aan een ADD-er gekoppeld is.
Voor het leesgemak van de lezer en vooral voor mij als ADD-er/schrijver neem ik even aan dat de man de ADD-er is en zijn partner een vrouw. Ik beschrijf alles vanuit haar perspectief – het perspectief van de niet-ADD partner. De lezer staat het vrij hij/zij en hem/haar om te zetten naar de eigen situatie.
De gedroomde minnaar
Op sites die zich richten op mensen met ADD valt vaak te lezen hoe rampzalig een relatie met een ADD-er uit kan pakken. Zowel voor hem zelf als voor zijn partner. Tegelijk weten we ook, dat veel mensen met ADD prima in staat zijn tot een diepe, langdurige en liefdevolle relatie.
Hoe het ook zij, ook in de tragische gevallen is/was er altijd een begin van romantische liefde. Juist ADD-ers zijn in deze eerste fase van de relatie in de regel aantrekkelijke liefdespartners. De verliefdheid wordt aanzienlijk versterkt door de hyperfocus, die hun empathie, hun met heel hun hart en aandacht bij de ander kunnen zijn, vleugels geeft. De romantische liefde, overdadig overgoten door lichamelijke intimiteit brengt bovendien een vloedgolf aan dopamine op gang die het beste in hem omhoog brengt. Iets wat aanstekelijk werkt. Als hij tussendoor dromerig is wordt dat juist weer ervaren als uiterst charmant, betoverend, mysterieus en bijzonder.
Living apart together
Hoe anders wordt het als geleidelijk de realiteit van het samen-zijn toeslaat? Als de drang om samen te zijn bewaarheid wordt in een gezamenlijk huishouden, zorg en verantwoordelijkheid te dragen voor elkaar? Dan worden meer en meer ook de lastigheden van “Attention Deficit Disorder” duidelijk.
Het moeite hebben met plannen, organiseren, prioriteiten stellen, ‘uit de stoel komen’ of juist stoppen, de aandacht ergens bij kunnen houden (niet in de laatste plaats: bij jou, zijn partner).
Het brengt onherroepelijk processen bij jou omhoog om hem daarin te veranderen, te verbeteren, te compenseren. Een neiging om hem dusdanig structuur te geven dat hij onder druk komt te staan. Dat zijn gevoel van eigenwaarde juist wordt aangetast. Hij juist uit groeiende onzekerheid (of frustratie) zich eerder af laat leiden, weg doet kijken, in de war doet raken.
Je weet hoe het werkt, dat je hem niet als een kind moet behandelen, zelf dan maar de dingen moet laten oplossen, etc. Eerder zijn proces van menswording zou moeten ondersteunen – met geduld, met humor, met liefde – maar hoe moeilijk is dat niet?
Hoe dan, wat dan?
Wat valt hieruit mogelijk voor jou te leren? Waarin kan juist jij (aan hem) groeien in jouw mens-zijn. Op hoop van zegen dat jouw proces hem ondersteunt in zijn proces van zelfacceptatie, zelfliefde, zelfvertrouwen en zelfleiderschap? En jullie beide kunnen groeien in zowel Absolute Liefde als Sense of Self (wat feitelijk twee zijden van dezelfde medaille zijn)?
Het kan gaandeweg in deze fase natuurlijk evengoed een onmogelijke opgave blijken. Zelfs met de beste wil van de wereld kan een relatie (in deze vorm tenminste) op den duur onhoudbaar zijn, de liefde doven. Zelfs dan heeft een relatie zin gehad, vanuit het perspectief dat ik wil schetsen.
Een typisch pijnpunt
Kijk daarvoor eens naar de dingen waar partners als jij juist tegenaan lopen in de AnDDer. De belangrijkste is de schijnbare chaos in diens hoofd. Zijn – voor jou – soms onnavolgbare en schijnbaar ontembare, onredelijke en onbegrijpelijke mentale wanorde.
Bovendien, hoe meer jij daar – uitgesproken – tegenaan loopt en de AnDDer daarop (indringend) aanspreekt, hoe erger dat ook nog eens lijkt te worden. Het wordt ook erger in tijden van stress en crisis. Voor meer inzicht in hoe druk en stress inwerken op ADD, lees mijn artikel ADD en burn-out: een rampzalig duo.
Een mogelijke achtergrond
Op basis van persoonlijke ervaring en ervaring met cliënten vermoed ik, dat juist hier een kansrijke voedingsbodem voor persoonlijke en spirituele groei ligt. Het is zinvol na te gaan wat zijn chaos met jou doet. Wat jouw kant van de verwonding is. In hoeverre jij in je jeugd juist verwond bent geweest op dit punt. Aangetast in het kunnen zijn van een uniek en bijzonder, vrij en onaantastbaar wezen.
Het zou dan zo maar eens kunnen zijn, dat je in je jeugd situaties van traumatisch controleverlies en/of inbreuk op je integriteit hebt meegemaakt.
Dat hoeft niet het gevolg te zijn van seksueel misbruik, mishandeling of herhaaldelijke operaties in je jeugd. Het kan even goed komen door een repressieve, autoritaire of (weliswaar liefdevolle, maar toch ook:) sterk bemoederende/bevoogdende opvoeding. Die je dreigde te verstikken, omdat er niet of nauwelijks oog en ruimte was voor je eigenheid, jouw grenzen.
In relatie: opspelen van grensconflicten
Van hieruit kan een sterke focus ontstaan op het aangeven en bewaken van je grenzen en op onafhankelijkheid. Juist een relatie met een ADD-er geeft je dan, zeker aanvankelijk, die ruimte. Een ADD-er heeft het al moeilijk om zichzelf te organiseren, laat staan een ander te bestieren.
Maar naar verloop van tijd gaat de ‘vormeloosheid’ en grenzeloosheid van de partner opspelen. Er ontstaat dan een neiging juist de ander te bevoogden, structuur te geven. Deels uit liefde, deels uit frustratie (maar ook uit angst voor grenzeloosheid). En je daarover dan weer slecht te voelen.
Mind-mapping – lost in translation
Daar komt bij, dat mind-mapping van een ADD-er moeilijker is, omdat het zo anders werkt in dat hoofd. Je hebt er minder ‘grip’ op. Hij is soms (vaak) onnavolgbaar. Je veronderstelt logica, maar die lijkt er vaak niet te zijn. Hij wordt gedreven door een andere, nauwelijks te vatten logica. Een (associatieve) flipperkast waarvan het algoritme ondoorgrondelijk is, vaak ook voor hemzelf. En die regelmatig zonder aanleiding bezit neemt van zijn aandacht, zijn motivaties.
Bovendien heeft hij geleerd die mismatch kunstig te camoufleren, uit zelfbescherming tegen de veroordeling die hij maar al te vaak over zichzelf uitgestort gekregen heeft. Vaak ook door zichzelf.
Dat is zijn proces, waarin je feitelijk machteloos bent. Machteloosheid klinkt als wanhoop, grensvervaging en controleverlies. Het roept onbewuste angst op, en een sterke neiging om te forceren. Om het weg te organiseren. Zie je het gebeuren?
De uitdaging: loslaten, je kunnen overgeven
Terwijl nu juist de geest van de ADD-er een slijpsteen kan zijn om jouw vermogen tot loslaten (van houvast, je eigen kaders) en overgave te ontwikkelen. Hij leeft je daarin (tegen wil en dank), op zijn onbeholpen manier, voor.
Dat is dus een spirituele les die hierin verborgen kan zitten. Het door de vrees voor controleverlies heen durven gaan en je te verzoenen met wat onbekend, onvoorspelbaar, meeslepend is. En wat dat uiteindelijk misschien ook wel heerlijk verrassend kan blijken. Een sfeer van verrassing en romantiek die je doet herinneren aan de begintijd – maar dan op een dieper niveau. Gedragen door een volwassen geworden, robuust èn flexibel Sense of Self. In jezelf.
Nog een voorbeeld
Een tweede aspect waar je als partner van een ADD-er tegenaan kunt lopen is dat hij midden in een gesprek met jou met zijn gedachten afdwaalt. Dat hij wat je net verteld hebt alweer vergeten is – of misschien wel helemaal niet gehoord heeft. Veronachtzaamt en vergeet wat belangrijk is voor jou. Alsof het hem niet interesseert, alsof jij niet belangrijk bent.
Natuurlijk weet je inmiddels, dat hij ook daar weinig aan kan doen. Dat dit de kern van zijn (associatieve) breinarchitectuur raakt – dus niet persoonlijk is (hij houdt echt wel van je). Iets wat heel mooi en bondig samengevat is in een kort artikeltje en onderstaand plaatje uit ADDitude Magazine:
Toch raakt het je diep en ben je geneigd daar gekwetst op te reageren. Maar juist hoe harder hij zijn best doet om jouw gekwetstheid (en gekwetste reacties) te voorkomen, krampachtig bij jou probeert te blijven, hoe lastiger het voor hem wordt. Dan komt er nóg een spoor bij dat hij in de gaten moet houden.
Ook weet je, dat hij ook in zijn afwezigheid soms misschien toch ook (juist) bij je zou kunnen zijn. Afgeleid wordt door de bewegingen in je gezicht, je lippen, de lichtval. Verdrinkt in je ogen. Of van het pad geraakt is door wat je net zei, waarmee zijn gedachten aan de loop gaan.
Het verlangen naar echte aandacht
Iets in jou vat dat dus wél héél persoonlijk op. Iets dat verbonden is aan een herinnering dat er niet naar je geluisterd werd. De verwonding dat je er blijkbaar/schijnbaar niet toe deed. Je geen echte, open en onvoorwaardelijke aandacht kreeg voor wie jij was, wat jij wilde.
Een behoefte aan echte aandacht die hij moet invullen, waarvoor je je van hem afhankelijk voelt. Omdat je – vanuit je reflected sense of self – je anders waardeloos en niet gezien gaat voelen. Hoezeer je op andere momenten ook echt door hem gezien en ontmoet wordt: iedere keer dat dat even niet het geval is, is de pijn van het gemis toch sterker. Zak je even door de holding van de liefde heen, in de pijn van toen. Herken je dat?
In relatie: vooral bij jezelf zijn
Het gaat er dan natuurlijk om, dat je zelf een robuust en flexibel Sense of Self ontwikkelt. Een natuurlijk gevoel van kracht en eigenwaarde in jezelf, dat niet afhankelijk is van de aandacht en bevestiging die je in het moment al dan niet van hem krijgt. Dat van nature geborgen is in, en verbonden is met, jouw vermogen tot onvoorwaardelijke liefde, de Absolute Liefde.
Een liefde die all-inclusive is. Of zoals de Deense filosoof Søren Kierkegaard schreef (in zijn boek Wat de liefde doet, geciteerd door John Welwood):
“… dat echte liefde anderen niet omarmt ondanks hun fouten. Dan zou het lijken alsof ze boven hen uittorent. In plaats daarvan vindt ze ‘de ander’ sympathiek ondanks en met zijn zwakheden, vergissingen en onvolkomenheden.”
Zelfonderzoek en heling
Zo maar wat voorbeelden, en misschien is het bij jou wel helemaal anders. Wat ik maar wil zeggen is, dat je duurzame relatie met een ADDer een unieke kans biedt voor jezelf om te groeien – en ook de AnDDer te laten groeien.
Hoe het voor jou precies is, dat staat te bezien. Het vraagt je je open te stellen voor de mogelijkheid van acceptatie en verwelkoming van de lastigheden in je relatie, als toegang tot wat daarachter (in jou en de AnDDer) besloten ligt. Overgave aan het natuurlijke proces van menswording dat in je relatie besloten ligt. Je afstemmen op dat proces van zelfconfrontatie, hoe moeilijk soms ook, is een eerste stap. Dat begint eigenlijk met de relatie met je eigen gekwetste innerlijke kind te herstellen (door erkenning en zelftroost), en daarmee met het zoekgeraakte stukje eigenwaarde, Kostbaarheid dat ooit verloren is geraakt. Een proces waarin Zijnsgeoriënteerde coaching natuurlijk behulpzaam bij kan zijn.
Gedeeld begrip wat ADD/ADHD werkelijk betekent is zo belangrijk.
Doe daarom samen mee met mijn webinar “AD(H)D van binnenuit!”.
De uitdaging voor de ADD-er
En je partner dan – kan die achterover leunen in hoe hij ‘nu eenmaal’ is? Natuurlijk niet. Ook voor hem is er werk aan de winkel. Opnieuw heb ik het dan niet zozeer over vaardigheden en gedrag. Het is op de eerste plaats: werken aan zelfacceptatie en zelfliefde, zelfbewustzijn (Sense of Self) en autonomie. En uiteindelijk zelfleiderschap, het ont-wikkelen van de in ieder van ons aanwezige authentieke vormkracht, ik-kracht, Spirit.
Concreet: het verlangen van betekenis te zijn, hier te zijn, impact te hebben. Uit te stralen. In meer spirituele bewoordingen: op een veel dieper niveau in jezelf, in je aardse bestaan èn in je aspiraties verankerd raken, dóór de onrustige geest heen die je óók bent.
Dat is zijn proces, brengt zijn verwonding boven. Daarover gaat mijn eerder genoemde artikel ‘Echte Aandacht‘ dat ik van harte wil aanbevelen. Het vraagt van hem óók de Queeste van Heling aan te gaan.
Er primair zijn voor jezelf
Het samenleven met een krachtige, vormende en sterke partner kan daarin een slijpsteen (en peillood) zijn. Juist als zij zich ook durft over te geven. Het ook durft om in momenten machteloos en zonder invloed (of oplossingen) te zijn – zonder daarbij haar Sense of Self te verliezen.
Hoe je dat doet? ‘Gewoon’ door bij het ervaren van lastigheid stil te blijven staan, na en dóór te voelen. Hoe maakt zich dat voelbaar in je lijf? En dan: wat voor gevoelens horen daarbij? Er vervolgens voor jezelf kunnen zijn zoals je je daar aantreft. Je gunnen jezelf even machteloos te voelen, of eenzaam, verdrietig of angstig. Leg je hand er maar op. Om het er van daaruit, vanuit die plek (en constructieve zelfzorg voor wat daar voelbaar is), over te hebben. Met jezelf en uiteindelijk met je partner. Vanaf die plek kan je elkaar vinden.
Als je dit proces samen – in-relatie – door gaat, dan snijdt dit door drie lagen heen die samen jullie verbinding uitmaken. Hoe dit in elkaar steekt en hoe dit werkt kan je uitgebreid lezen in mijn artikel ‘Gedoe’ als brug naar hartsverbinding. Een aanrader, juíst als er ADD in het spel is.
Het mooie is: je beweegt dan samen naar een dieper middelpunt, vanuit beide kanten. De weg daartoe is: leren voelen wat je ècht voelt, wat je ècht beweegt. Dat is nog een hele kunst. En vervolgens in die afstemming op jeZelf: gaan vertrouwen op en elkaar vinden in wat Absolute Liefde heet, die alles samenhoudt en brengt.
Tot slot
Deze spirituele benadering van partner-begeleiding (zie ook mijn artikel over relatiebegeleiding bij ADD) is natuurlijk heel anders dan de praktische coaching die je mogelijk (ook) zoekt. Mijn overtuiging is echter, dat als je op dit diepere niveau in jezelf aan de slag gaat, je verder komt dan met praktische handvatten alleen.
Benieuwd? Kom dan eens langs voor een kennismakingsgesprek of intake. Een open ontmoeting met een coach die de ADD-wereld kent van binnenuit. De wereld waar jouw partner in leeft – en waarin je hem opnieuw ontmoeten kunt. Dichter bij jezelf dan je nu misschien voor mogelijk houdt.
© Gerphil Kerkhof | juni 2019 (bijgewerkt: augustus 2024)
Tot slot
Wil je dat ook? Je hart meer openen naar jezelf en de ander, vanuit Zelfacceptatie, zelfbewustzijn, zelfleiderschap? Ik ben er graag voor jou en/of je partner.
Hoe ik dat doe? Kijk dan eens op mijn pagina over welke invulling ik geef aan therapeutische begeleiding in het algemeen, en aan ADD coaching in het bijzonder. Of mijn artikel over Heling-in-Relatie (Relatietherapie bij ADD: begint bij jezelf). Wil je stappen zetten? Vraag dan een afspraak aan voor een intake sessie, voor jezelf of samen.
Ieder kwartaal schrijf ik weer een nieuw artikel. Wil je geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de Nieuwsbrief – dan krijg je bericht als er weer een publicatie is.
